در طول سال ها پیشرفت فناوری، نوآوری هایی را در نحوه نورپردازی خانه ها و ساختمان های تجاری به وجود آورده است. در ابتدا لامپ های رشته ای استاندارد تنها نوع لامپ در دسترس بودند. اکنون لامپ های کم مصرف و LED گزینه های بهتری محسوب می شوند. اختراع این دو نوع لامپ، زمینه ساز صرفه جویی در مصرف انرژی شد. اما حین انتخاب بین این دو مورد سردرگمی بسیاری وجود دارد. مدت زیادی از عرضه این لامپ ها در بازار و فراگیر شدن استفاده از آنها می گذرد. اما مردم همچنان به درستی تفاوت لامپ های ال ای دی با لامپ های کم مصرف را نمی دانند. در ادامه به بررسی این تمایزات می پردازیم.
لامپ ال ای دی
LED یک منبع نوری نیمه هادی می باشد. این منبع، فوتون ها را ساطع کرده و سپس با عبور جریان الکتریکی، نور مرئی با رنگ خاصی را تولید می کند. به کمک LED های فوق روشن، نور بیشتر با حداقل مصرف برق به دست می آید. آنها در چندین رنگ مانند قرمز، زرد، سبز، بنفش، نارنجی، آبی و سفید نیز موجود هستند. بنابراین در ابتدا LED را در وسایلی نظیر نشانگرهای لوازم الکترونیکی، نمایشگرهای دیجیتال و غیره به کار می بردند. امروزه این لامپ ها را در علائم راهنمایی و رانندگی، لامپ های اضطراری، چراغ های خیابانی و مصارف خانگی و اداری می توانیم مشاهده کنیم. ویژگی های لامپ های LED عبارتند از:
- جیوه در لامپ LED وجود ندارد. اگرچه حاوی اجزاء مضر دیگری نظیر سرب و نیکل می باشد.
- قابل بازیافت است.
- از گاز و فیلامنت استفاده نمی کند.
- بادوام، با عمر بالا و کم مصرف می باشد.
- فورا می درخشد و به زمان برای گرم شدن نیاز ندارد.
- به صورت ناگهانی نمی سوزد. بلکه طی یک دوره و به مرور، کم نور می شود.
لامپ کم مصرف
لامپ کم مصرف یا فلورسنت، نوع خاصی از لامپ های تخلیه گاز به شمار می آید. این لامپ ها به شکل لوله ای عرضه می شوند. CFL ها بسیار کوچک بوده و همانطور که از نامشان پیداست، فشرده هستند. این لامپ ها به عنوان جایگزین لامپ های رشته ای طراحی و عرضه شدند. لامپ فلورسنت با تبدیل اشعه ماوراء بنفش (با پوشش فلورسنت در داخل لوله)، نور تولید می کند. اشعه ماوراء بنفش در وهله اول، به واسطه یک بار الکتریکی عبوری، درون شیشه جیوه بی اثر داخل لامپ، تولید می شود. راه اندازی لوله های کوچک ساده است، اما انواع بزرگتر به ولتاژ قابل توجهی نیاز دارند. پیشتر، این لامپ ها نیازمند یک دوره گرم کردن کامل بودند. امروزه فناوری استارت تقریبا فوری برای لامپ های فلورسنت ارائه شده است. لامپ کم مصرف به مرور زمان کارآمدی خود را از دست می دهد. زیرا باید از ولتاژ بیشتری استفاده کند.
تفاوت لامپ LED و لامپ کم مصرف
از لحاظ بهره وری انرژی LED نسبت به CFL برتری دارد. برای درک مزایای نور LED، شناخت تفاوت بین دو لامپ مهم است. این تفاوت ها را در 5 شاخه زیر می توان بررسی کرد:
از نظر عملکرد
همانطور که اشاره شد، لامپ های LED با عبور جریان الکتریکی، نور تولید می کنند. در لامپ های CFL یک جریان الکتریکی بین الکترودها در هر انتهای لوله پر از گاز، جریان دارد. این واکنش باعث ایجاد نور ماوراء بنفش و گرما می شود. این اشعه و گرما پس از برخورد با پوشش فسفری داخل لامپ، به نور تبدیل می گردند. تکمیل فرآیندهای داخل این لامپ از 30 ثانیه الی 3 دقیقه طول می کشد. به همین دلیل مدتی زمان می برد تا لامپ کاملا روشن شده و به خداکثر بازدهی برسد.
از لحاظ مصرف انرژی
لامپ های کم مصرف به 25- 35% انرژی مصرفی لامپ های رشته ای نیاز دارند. اما بهترین گزینه برای محیط زیست، لامپ های LED هستند. لامپ LED مسکونی، بیش از 75% انرژی کمتری مصرف می کند و 25 برابر بیشتر از لامپ های رشته ای دوام می آورد.
بر اساس انتشار گرما
LED ها گرمای بسیار کمی را انتشار می دهند. در مقابل لامپ های رشته ای، 90% و CFL ها حدود 50% انرژی خود را به عنوان گرما آزاد می کنند.
از نظر کیفیت نور
از دیگر مزیت های لامپ LED، عدم نیاز به بازتابنده یا پخش کننده است. زیرا نور را در جهت خاصی ساطع می کند. این افزایش کارایی برای کاربردهایی مانند نورهای پایین (چراغ های تو کار در آشپزخانه ها، راهروها و حمام ها) مناسب است.
از نظر بهره نوری (لومن)
لامپهای ال ای دی به ازای هر وات از انرژی مصرفی بین ۸۰ تا ۱۱۰ لومن بازدهی نوری دارند.اما لامپهای کم مصرف و فلورسنتها به ازاری هر یک وات برق مصرفی بین ۵۰ تا ۹۰ لومن بازدهی نوری دارند.مثلا یک لامپ ۲۰ وات با بهره نوری ۶۰ لومن بر هر وات ،دارای بازدهی نهایی به میزان ۱۲۰۰ لومن میباشد.
منابع
procallighting , stouchlighting , viribright , keydifferences
سوالات متداول
- آیا لامپ های کم مصرف CFL منسوخ شده اند؟
لامپ های کم مصرف CFL منسوخ نشده اند. اگرچه، LED ها به محبوب ترین لامپ ها تبدیل شده اند. جدید ترین لامپ های ال ای دی جایگزین بسیار مناسبی برای لامپ های کم مصرف CFL شده اند.
- کدام لامپ CFL یا LED ایمن تر است؟
LED ها لامپ های با دوامی هستند و طول عمر آنها حدودا 10 برابر طول عمر یک لامپ CFL است. لامپ های ال ای دی بدون ایجاد حرارت کار می کنند. هیچ جیوه ای در داخل آنها وجود ندارد و از این نظر نسبت به CFL ها (لامپ های کم مصرف) ایمن ترند و انرژی کمتری نسبت به آن ها مصرف می کنند.